گزارشي از نشست نقد و بررسي تئاتر «توصيه/ اعمال»
در نشست نقد و بررسي تئاتر «توصيه/ اعمال» عنوان شد:
وظيفه تئاتر، زمينه‌سازي براي ارضاء
نفساني جامعه روشنفکران نيست
اجراي نمايش " توصيه/ اعمال(ه م ل ت سابق!) " با حضور هيات منتقدين تئاتر مشهد به پايان رسيد.
به گزارش ايسنا، در اين نشست فرشيد تمري به عنوان منتقد اظهاركرد: آيا ما با يک جامعه عصيان زده مواجهيم که عصيان به شکل‌هاي مختلف و در اقشار متفاوت تجلي يافته است، يا با گروهي از علاقمندان به بازيگري مواجه هستيم که توهم تئاتر آنها را اغفال کرده و صرفاً مي‌خواهند تجربه کنند و هرچيزي را به نام تئاتر (چه با معنا و چه بي معنا) به خورد تماشاگر دهند؟
وي افزود: آيا مجازيم که به هر شکل و توسط حرف‌هايي که قابل فهم نيستند حدود 90 دقيقه وقت مخاطب را بگيريم که صرفاً با آنها حرف زده باشيم؟ در صورتي که به تعداد آدم‌هايي که اين کار را تماشا مي‌کنند دريافت‌هاي متفاوت وجود دارد و آيا ما به آن چيزي که خودمان مي‌خواهيم بگوييم واقف هستيم يا بازيگران صرفاً مترسکي هستند که هر عملي را که به آنها دستور داده مي‌شود، اجرا کنند؟ و آيا خود کارگردان متوجه هست که چه اتفاقي در نمايشي که هر روز در حال تغيير است، رخ مي‌دهد؟ و در اين تغيير چه چيزي قرار است به مخاطب گفته شود؟
تمري خاطرنشان کرد: اين نمايش در واقع ما را متهم مي کند به يک اقليمي که درونش کرد، عرب، زاهداني هست و در کنارش دزد دريايي و هنرمند مجنون به چشم مي‌خورد و ما اگر قرار است از نمايشنامه "هملت" دريافت‌هايي داشته باشيم به تبع داستاني است که درونش وجود دارد. در حالي که در نمايش"توصيه/اعمال(ه م ل ت سابق)" هيچ قصه‌اي وجود ندارد.
وي تأکيد کرد: جسارت اين گروه قابل تقدير است اما جسارت زماني به خوبي معنا پيدا مي‌کند که بتواند با مخاطبان ارتباط خوبي برقرار کند در حاليکه اين تئاتر تنها توانسته با تعداد کمي از مخاطبان ارتباط برقرار کند.
مهدي رضازاده كارگردان تئاتر نيز در حاشيه اين جلسه عنوان کرد: من از ثانيه‌اي که وارد سالن تئاتر شدم از اين نمايش خوشم آمد و تا پايان از آن لذت بردم و فکر مي‌کنم اين تئاتر وظيفه خود را به خوبي انجام داده است چرا که فکر را تبديل به جريان سيال کرده است.
وي ادامه داد: اين گروه کار خود را به خوبي انجام دادند و خيلي خوب حرف زدند اما مدت زمان آن طولاني بود واز زماني که در وسط نمايش کلام آغاز مي‌شود اين بازيگران تبديل به همان بازيگران تئاتر خياباني و تئاتر لاله زاري مي‌شوند.
رضازاده تصريح کرد: وظيفه ما در تئاتر اين نيست که زمينه ارضاء نفساني جامعه روشنفکران را بر عهده بگيريم، بلکه وظيفه ما احياي تئاتر به معناي آوردن مخاطب به داخل سالن تئاتر است. از نظر من اين تئاتر يک اثر قديمي و کاملاً ناتوراليستي است و نمي توان به آن بعنوان تئاتر اکسپريمنتال(به معناي تجربه‌گرا و آزمايشگاهي) نگاه کرد چراکه اگر قرار است اين تئاتر آزمايشگاهي باشد بايد تجربه‌مند صورت گيرد.
وي تاکيد کرد: در اين نمايش قرار نيست آنچه گروه موقع نگارش و اجرا دريافت کرده باشند، تماشاگر نيز آن را دريافت کند. بلکه هر کس بايد برداشت خودش را از کار داشته باشد و مخاطب اين نمايش کسي نيست که وارد اين سالن مي‌شود و بعد از اجراي نمايش از سالن خارج مي‌شود بلکه کسي است که تا پنج روز ديگر نيز همواره در حال فکر کردن به اين نمايش است.
جواد اشکذري نمايشنامه‌نويس و منتقد تئاتر نيز خاطرنشان کرد: اين نمايش يک نمايش تجربي و کارگاهي است که از يک ايده شروع و تبديل به فرم مي‌شود و چيزي به نام تئاتر و ساختار دراماتيک درونش وجود ندارد.
وي افزود: من هملت را در اين نمايش ديدم و به نظر من کارگردان، يک ايده کلي "بودن و نبودن" را از هملت گرفته و آن را در بين کاراکترهاي مختلف نشان داده است، من آدم‌هايي را در اين نمايش ديده‌ام که هر کدام رنجي دارند و درگير يک زندان دروني هستند و بين بودن و نبودنشان گير کرده‌اند به طوري که يک حصار چسبناک دور آنها را فراگرفت که در آخر تبديل به يک مرز آهني مي‌شود.
حامد سليمان زاده كارگردان تئاتر نيز در بخش ديگري از اين جلسه ضمن تشکر از اين گروه به خاطر گشايش مسيري تازه براي ديگر افراد مشغول در تئاتر اين شهر، خاطرنشان کرد: يک ايده درست و منحصر به فردي وجود دارد که شکسپير بايد هميشه در اوج نگه داشته شود و همواره به او احترام گذاشته و به متن فاخرش توجه شود. ولي کار اين گروه و اين جسارتشان که به نمايش نامه شکسپير حمله کردند و هملت را جوري که خودشان مي‌خواستند نشان دادند قابل تقدير بود.
وي افزود: نام اين نمايش توصيه و اعمال بود. ذهنيت، توصيه‌اي است که به اعمال(عينيت) تبديل مي‌شود و اين مسير ذهنيت و عينيت خيلي درست طي مي‌شود. اين ايده قطعاً گروتسک است و قطعاً تلفيقي از تراژدي درونش ديده مي‌شود که همين قضيه باعث شده است که آنرا براي ما بيگانه کند و ما شاهد يک جهان بيگانه غريزي در پشت حصارهايي هستيم که هر لحظه به آدم مي‌چسبند و خيلي راحت کنده مي‌شوند و اين حصار کنار مي‌رود و من مي‌توانم بازيگران را بي واسطه ببينم و از نظر من اين اتفاق بزرگي است.
اين کارگردان جوان مشهدي تاکيد کرد: از آنجاييکه در اين نمايش کارگردان اثر در جايي مي‌ايستد و ما را به ياد آقاي کانتور مي‌اندازد، من انتظار دارم در اين طرف صحنه ميزانسني به معناي تمام کلمه که شامل بخش‌هاي چيدمان، انديشه، تفکر و لفافه گويي هست اينجا ببينم اما متأسفانه شاهدش نبودم بلکه شاهد يک نوع شلختگي که از حد بي قوارگي هم خارج مي‌شود، بودم که هرکس بدون هيچ نوع نظمي کار خود را انجام مي‌دهد و آقاي کانتور در آنجا هيچ کارکردي ندارد.
وي تصريح کرد: در بين نويسندگان عده‌اي نويسا هستند که با کلمه بطور ابزاري برخورد مي‌کنند و عده‌اي نويسنده‌اند که با کلمه کار مي‌کنند. افراد اين گروه نيز با کلمه کار کردند بنابراين قطعاً نويسنده محسوب مي‌شوند و اين کلمات روي مخاطب خيلي اثر گذاشت اما متأسفانه خيلي بد ادا شد. همچنين غير از دو نفر از بازيگران، بقيه عوامل علي‌رغم اينکه تلاش زيادي انجام دادند، زيبايي کلام را چه در فن بيان و چه در فضاسازي‌هاي خارج از ريتمي که گوش را آزار مي دادند نتوانستند انتقال بدهند و اين قضيه بسيار عذاب آور بود.
سليمان‌زاده ابرازکرد: مدت زمان اين نمايش نيز بدون اينکه هيچ نوع اکت و هيچ نوع فراز و فرود و تنوعي به آن وارد شود بسيار طولاني بود و در جايي کارگردان ديگر هيچ حرفي براي گفتن نداشت. درحاليکه اين تئاتر يک کار تجربي و دانشجويي است و از آنجايي که افراد با کار ما بعنوان کار دانشجويي آشنا مي‌شوند ما بايد دقيق‌تر عمل کنيم.
سهند خيرآبادي يكي ديگر از هنرمندان و كارگردانان تئاتر مشهد نيز در اين نشست اظهاركرد: تعاريف تئاتر هيچگاه تمام نمي‌شود، بلکه هر روز چيزي به آن اضافه مي‌شود و در اين نمايش نيز از الگوي شکل محوري استفاده شده‌است که در آن يک شمنيسم تاريخي تبديل به يک تئاتر محيطي مي‌شود.
وي افزود: تاکنون در اين شهر چنين اتفاقي رخ نداده بود و اين اولين بار است که بر اساس يک تئوري کار شد. ضعف اين کار در اين بود که طرح کارگردان سوار بر همه چيز بود و اين قضيه باعث ايجاد ضعف در کار ديگر عوامل همچون بازيگران شد.
گفتني است تئاتر "توصيه/اعمال (ه م ل ت سابق) " از 11شهريورماه سال جاري در محل آمفي تئاتر آموزشگاه سينمايي و عکاسي "گام سوم" به روي صحنه رفت و تا 17شهريورماه اين نمايش هرشب پذيراي علاقمندانبه تئاتر بود.
اين نمايش کاري از گروه نمايشي "سيرکلز" به کارگرداني سيد عرفان شيرنگي و با همکاري فهيمه آقا حسني و امير سالاران بود. فهيمه آقا حسني، علي ايزد پناه، امير خاقاني، امير سالاران، سالار سيفي‌زاده، احسان عبداللهي، ارسطو عليزاده، زهره علي‌نژاد، سميرا علي‌نژاد و شهرزاد کمالي در اين نمايش به ايفاي نقش پرداختند.
همچنين زهرا بهنام، حسين ديسفاني، سالار سيفي‌زاده و مهنوش وثوق به عنوان نويسنده، علي ايزدپناه به عنوان بازيگردان، عليرضا عطايي، اشکان و مازيار حاتمي به عنوان تنظيم کننده صدا و نوازنده، نيما اميدي‌زاده به عنوان طراح، مجري نور و عکسبردار، الياس توحيديان به عنوان طراح صحنه، پوستر و بروشور، احسان کاظمي نامقي به عنوان امور الکتريکي، سهراب آتش‌افزون و اميرحسين رحمتي به عنوان برنامه‌ريز، تصويربردار و تدارکات از ديگر عوامل نمايش " توصيه/اعمال (ه م ل ت سابق) " بودند.
مشهدتئاتر